چالش های گفتمان سیاست خارجی ایران در راستای دگرگشت های نوپدید در سامانه ی ژئوپلیتیک جهانی

(صحت مطالب مقاله بر عهده نویسنده است و بیانگر دیدگاه مجمع تشخیص مصلحت نظام نیست)    ایران در سیاست­های خارجی خود و در برهه­ای خاص، با بازتولید رسوبات پیشین و مُرده­ریگ­های تلخ گذشته، به ناسازواری و تقابل با کانون­های قدرت دست زده است. از حقانیّت بیشینه­ی این میراث­های تلخ نمی­توان به آسانی عبور کرد و انصاف در آن است که به چنین واقعیت­های تاریخی انگشت تایید گذاشته شود. با این حال، پُشت­گرمی بیش از حد بر این رسوباتِ پیشین که بی­اعتمادی را  نهادینه می­کند، رویکردی نیست که بتواند در همه­ی برهه­ها، منافع ملی یک کشور را در عرصه­ی شبکه­ای و پیچیده­ی ژئوپلیتیک برآورده کند. از دیگر سوی، گفتمانی که سبب کم­رنگ شدن یا نهان شدنِ ارزش­ها و ایده­های انقلاب اسلامی شود، نیز نمی­تواند پذیرفته شود. تجربه­ی زیسته و تاریخی ایران نشان داده است که این کشور می­تواند با بازشناخت ژرف موقعیت و مختصات ژئوپلیتیکی خود، یک قدرت کلان در سطح منطقه باشد و از چالش­ها و انزوای ژئوپلیتیکی که پی­رفت آن، هدررفتِ منابع اجتماعی- انسانی است، مصون بماند. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی گفتمان­های موجود در سیاست خارجی ایران پرداخته است و می­کوشد تا این فرضیه را به اثبات رساند که گفتمان میانه در سیاست خارجی، یکی از رهیافت­های سودآور است و وزن ژئوپلیتیک ایران را در سطح منطقه­ای و فرامنطقه­ای بهبود می­بخشد.